De Belgische keuken is echt en puur. Of dat nu om de verfijnde restaurantkeuken gaat of om de degelijke, landelijke thuiskeuken: een Belg begint bij de basis en dat zijn de ingrediënten. Die liefde zoals voor het product is er ook voor het tafelen zelf. Er wordt tijd genomen om met elkaar te eten en ervan te genieten. Een goed glas wijn hoort daar natuurlijk bij.
Vlaamse friet, Brussels lof, Vlaamse mosselpan, Belgische wafels, Belgisch bier, Belgische bonbons: België heeft wereldwijd een bijzondere reputatie als het om lekkere dingen gaat. Bij de Belgische keuken denk je aan Bourgondisch genieten. De ingrediënten en manier van koken verschillen op zich niet zo veel van de Nederlandse keuken, maar de gerechten zijn echter, smaakvoller, rijker en romiger en er wordt guller met wijn omgegaan.
Mosselen zijn populair, vooral in het westen van België. 'Moules Frites' is dé klassieker. Hiervoor worden de mosselen met een uitje en groene kruiden in witte wijn of witbier gekookt, de pan komt op tafel en de schaal met dikke frieten ernaast. Daarbij past een frisse witte wijn met een ronde structuur. Traditioneel wordt er een milddroge Pinot Blanc d'Alsace bij gedronken. 'Moules Frites' is een begrip, maar de mosselen worden ook op andere manieren klaargemaakt, bijvoorbeeld met prei en spek. De Belgen drinken bij deze romige Vlaamse mosselpan 't liefst een strakdroge Muscadet als contrast, maar je kunt hem ook gerust met een volle Chardonnay combineren.
| Gekookte mosselen | smaak | wijntype | bijvoorbeeld |
|---|---|---|---|
| Vlaams met frites | Zacht met krokantje van de friet | Droog, rond, zacht, frisfruitig | Pinot Blanc, Pinot Bianco, Weissburgunder, Rolle/Vermentino, Sylvaner |
| Vlaams/Frans met wortel, ui en selderij met mosselsausjes | Zacht met een zoetje van wortel en ui + romige dipsausjes | Droog, rond, zacht, frisfruitig | Pinot Blanc, Chardonnay zonder hout, Gavi |
| Frans, met knoflook en tijm en stokbrood | Zacht met het geurige van mediterrane kruiden | Droog, fris, pittig en lichtkruidig | volle Muscadet, Picpoul de Pinet, Pinot Grigio, Soave |
| Met prei-speksaus | Zacht, hartig | Droog, mollige structuur = balans in de structuur Liever contrast? Kies dan, net zoals de Belgen, voor een strakdroge, frisse witte wijn als Muscadet. |
Chardonnay met beetje hout, witte Rhône, Trebbiano uit de Abruzzen, Chenin Blanc, rosé uit Languedoc, Portugal en Italië, lichte Pinot Noir |
| Roquefortsaus | Romig, pittig, uitgesproken | Milddroog, geurig, frisse afdronk | Kaapse Wit, Semillon/Sauvignon (met een beetje hout), Grüner Veltliner, Riesling Spätlese, Viognier |
| Spaanse tomatensaus met chorizo | Pittig, licht pikant, fris | Stevige rosé, koel lichtrood | Navarra Rosado, La Mancha Tempranillo, Rhône, Sangiovese |
Mosselen eet je op z'n lekkerst als de 'r' in het seizoen zit. Van half april tot eind juni planten mosselen zich voort. Dat kost kracht en energie waardoor de mossel dan mager en minder smaakt. Vanaf ongeveer half juli zijn ze weer lekker aangesterkt. Dus in de zomer, herfst en winter zijn er mosselen. In de lente laten we ze liever met rust.
Stoemp is Vlaams voor stamppot. De Belgen kennen nog meer stamppotjes dan wij. Belgische stoemp is grover van structuur dan de Nederlandse stamppot. Aardappel en groenten blijven blokjes en zijn minder een puree. Ook gaat er in een stoemp vaak meer groente dan aardappel. Bij de wijnkeus speelt de groente de hoofdrol.
| Stoemp | smaak | wijnstijl | bijvoorbeeld |
|---|---|---|---|
| Brocccoli & hesp | Vol, wat aards | Rood: soepel, fruitig en/of kruidig | Languedoc Merlot uit Chili Syrah uit Zuid-Afrika Pinot Noir uit Nieuw-Zeeland |
| Prei & spek | Pittig, romig | Wit: geurig, zacht met opwekkend zuur Rood: soepel, fris |
Grüner Veltliner Beaujolais Barbera |
| Witloof, ham & kaas | Zacht, romig en aangenaam bittertje | Wit: zacht met mild, opwekkend zuur | Weissburgunder Côtes de Gascogne Pinot Gris (droog) Albariño |
Vlaamse frieten zijn wereldberoemd. Ze zijn anders dan Franse pommes frites en Hollandse patatjes. Ze worden - en dat is typerend voor België - nog vaak helemaal zelf gemaakt van grote vastkokende aardappelen, bijvoorbeeld van bonken (grote binten). Voor het frituren wordt zelden olie maar meestal 'blanc de boeuf', dat is rund- of ossevet, gebruikt. Dat vet geeft Vlaamse frieten een specifieke smaak en de kleur blijft iets lichter. Franse frietjes zijn, in vergelijking, bruiner en dunner en onze eigen patatten zitten er een beetje tussenin.
Bij een Vlaams frietje solo, dus zonder iets erbij, proef je de nootachtige smaak van de aardappel goed. Daarbij past een droge, ronde witte wijn met ingetogen aroma's als een Beaujolais Blanc, witte Rhône, Soave of Rías Baixas. Een uitgesproken fruitige wijn is minder geschikt omdat die het nootachtige van de friet overtroeft. Zodra er iets bij de friet wordt gegeten, verandert de keus van de wijn.
Overal in België kom je frietkotten tegen. Een goede frituur verkoopt naast de friet, en diverse snacks die we in Nederland ook kennen, traditionele Belgische gerechten als stoofvlees, vol-au-vent en balletjes in tomatensaus. Een Belg zal daar zelf vaak een van de vele Belgische bieren bij drinken, maar er zijn genoeg wijnen die het goed doen bij zo’n Vlaams 'patatje met'.
| Vlaamse friet met | smaakpijlers | wijnstijl | bijvoorbeeld |
|---|---|---|---|
| Friet zonder meer | middelzwaar, zacht met een krokantje, nootachtig | Wit: licht tot middelzwaar, rond | Beaujolais Blanc Rhône Blanc Rías Baixas Soave |
| Met mayonaise (Belgische mayo is zuurder dan de Hollandse) | middelzwaar, zacht met iets bite, romig met een fris zuurtje | Wit: middelzwaar, fris | Bourgogne Blanc Lugana Verdicchio |
| Met tartaarsaus (mayo met uitjes, ei, kappertjes of augurk, peterselie) | middelzwaar, beetje bite, romig met fris zuur | Wit: licht tot middelzwaar, zacht, geurig | Friulano Rueda Sauvignon Blanc |
| Met sauce andalouse (mayo met tomaten-puree en gepureerde rode paprika en vaak Spaanse peper) | middelzwaar, zacht met iets bite, rond, beetje pikant | Rosé: middelzwaar, zacht, geurig Rood: rijp fruit, zacht |
Navarra Salento Tempranillo Crianza |
| Met stoofvlees | middelzwaar tot zwaar, zacht | Rood: soepel | Kaapse rood Merlot, o.a. uit de Languedoc |
| Met balletjes in tomatensaus | zacht met beetje bite, friszuur | Rood: soepel, licht tot middelzwaar | Bardolino Bordeaux Minervois |
| Met vol-au-vent (pasteitje met ragout) | middelzwaar, vol, zacht | Wit: middelzwaar, rond met zacht zuur | Chardonnay zonder of met weinig houtrijping Pinot Blanc |
| Met biefstuk en sla | middelzwaar, zacht met bite, fris | Rood: licht, fris, fruitig, zonder houtrijping | Beaujolais Dolcetto Pinot Noir Tinto Joven |
Leffe, Trappist, Duvel, Kriek: België staat bol van de speciale biersoorten. Natuurlijk zijn die vooral bedoeld om te drinken, maar ze vormen ook een belangrijk onderdeel van veel Vlaamse gerechten. Uiteraard kun je het bier dat in het gerecht gaat erbij drinken, maar er zijn ook verrukkelijke combinaties met biergerechten en wijn te maken.
Bier wordt soms toegevoegd om bijvoorbeeld de structuur van vlees te verzachten of om een deeg beter te laten rijzen, maar is meestal bedoeld als smaakmaker. Voeg nooit ineens veel bier toe; het gerecht wordt dan hoppig en bitter. Beroemd is Vlaams stoofvlees met bier, maar ook voor vis, mosselen, kip en konijn gebruiken de Belgen graag een van hun bieren.
| Gerecht | bier als ingrediënt | wijn die erbij past | bijvoorbeeld |
|---|---|---|---|
| Witvis, mosselen | wit: Dentergems, Hoegaarden | Wit: droog, fris, vol | Sancerre Rías Baixas Valdeorras |
| Gevogelte, lamsbout | blond: Affligem, Duvel, Leffe | Wit: droog, geurig Rood: droog, fris, fruitig |
Rueda Sémillon Spätburgunder Cabernet Franc |
| Gevogelte, konijn, hamlappen | amber: Palm, De Koninck | Wit: vol, houtgerijpt Rosé: droog, vol |
Chardonnay met houtrijping Marsanne/Roussanne Chenin Blanc Navarra Languedoc |
| Rundvlees, wildzwijn | donker: Chimay | Rood: vol, krachtig, zacht mondgevoel | Amarone Tempranillo Crianza en Reserva Alentejo Douro Shiraz Zinfandel |
| Eendenborst, konijn, lamsvlees | Rood: Kriek, Lambiek | Rood: fruitig, soepel | Beaujolais Dolcetto Merlot Lichte Syrah Lichte Zinfandel |
| Happy together - Belgische klassiekers van A tot Z | ||
|---|---|---|
| Asperges met boter, hardgekookt ei en peterselie | & | Weissburgunder |
| Balletjes in tomatensaus | & | Chianti |
| Blinde vink | & | Bordeaux Superieur |
| Brusselse wafel | & | Monbazillac |
| Escaveche (stoofpotje van riviervis met dragon) | & | Gavi |
| Garnaalkroketten | & | Cava Brut |
| Hesperolletjes of witloofrolletjes (witlof met ham) | & | Pinot Grigio |
| Hopscheuten (als fijne groente) | & | Sauvignon de Touraine |
| Konijn in bier | & | Carmenère |
| Konijn met pruimen | & | Montepulciano d'Abruzzo |
| Kreeft met Belgische mayonaise | & | droge Duitse Riesling of Champagne Blanc de Blancs Brut |
| Mosselen | & | Muscadet |
| Paling in 't groen | & | Semillon-Sauvignon Blanc |
| Stoofvlees | & | Bordeauxblend, Tempranillo Crianza, Shiraz |
| Tomaat met garnalen | & | Lugana |
| Vol-au-vent (pasteitje) | & | Mâcon |
| Waterzooi (soort soep met vis of kip, groenten en room) | & | Bourgogne Blanc |
